Ik zou pagina’s vol kunnen schrijven over chocolade. Voor dit artikel ga ik me echter beperken tot deze ene ervaring die ik heb gehad. Voor onze huwelijksreis hebben we een rondreis door Costa Rica uitgestippeld. Als je zo dicht bij de evenaar bent, kan een chocolade tour natuurlijk niet ontbreken. Ik heb even moeten spitten, maar uiteindelijk vond ik er een bij La Tirimbina in Sarapiqui een tour waar we zelf aan de slag gingen en op de natuurlijke manier (zonder machines) Xocoalt hebben gemaakt. Alle foto’s op deze pagina zijn dan ook door mijzelf of mijn man gemaakt.

Na een wandeling van 20 minuten kwamen we bij een kleine plantage. Al mag je het niet zo noemen, omdat er nog maar een paar Theobroma cacao bomen stonden. Ze hebben in Costa Rica last van een schimmel welke de vruchten aantast. Deze is besmettelijk en heeft ervoor gezorgd dat er steeds meer cacaobomen verdwijnen. Best zorgelijk. Ze zijn op echte plantages dan ook druk in de weer met resistentere rassen ontwikkelen.

De vruchten worden met de hand geplukt. Ik had het genoegen om een rijpe vrucht open te mogen breken. Chocolade word gemaakt van de pitten van de vrucht. Er kunnen wel 50 van deze pitten in een enkele vrucht zitten. De pitten zijn bedekt met een wittig vruchtvlees. We hebben het mogen proeven en het deed mij nog het meeste denken aan banaan. In de verste verte leek het niet op chocola.

De volgende stap is om de pitten te laten fermenteren en vervolgens om ze te drogen. Hoe lang dit duurt en hoe vaak de bonen draaien heeft invloed op de smaakontwikkeling. Hoeveel en hoe dit precies werkt is vaak nog onduidelijk. Ambachtelijke bean-to-bar makers experimenteren hier volop mee. Alle droog stadia waren aanwezig en we mochten alles proeven. De pitten waren hard, moeilijk open te krijgen en smaakte erg bitter.

Als de bonen gedroogd waren, werden deze (in een oventje) geroosterd. Nu rook je de heerlijke typische geur die we allemaal kennen van chocolade. Ook dit is een proces waar ambachtelijke bean-to-bar makers uitvoerig mee experimenteren.

Voor het maken van chocolade wordt niet van de hele cacaoboon gebruikt De bonen worden gekraakt en gepeld, waarna de dop niet gebruikt word. Het pellen is ook iets makkelijker. De smaak nu is nog wel bitter, maar de smaak is onmiskenbaar 100% cacao.

Nu was het tijd om de kernen te vermalen. Dit deden we op dezelfde manier als de Azteken: met een rituele hoofdtooi in een speciale steen. Dit rook overigens heerlijk! Om het echt heel fijn te krijgen, duurde erg lang. De massa die vormde kon je vormen met je handen en smaakte heerlijk (hetzelfde als de hele geroosterde boon).

De Azteken dronken een cacaodrank welke ze xocoatl noemde. Deze drank hebben wij ook gemaakt. Door warm water aan de cacaomassa toe te voegen. In rituele bekers werd de drank gemixt oor deze spectaculair over te gieten. Naar smaak konden we kruiden (zoals kaneel en chili) aan de drank toevoegen.

Na afloop hebben we een zakje geroosterde bonen mee naar huis gekregen om het proces thuis nog eens over te doen. Ik vond het een hele gave ervaring en hoop ooit nog eens te zien hoe de (bean-to-bar) makers tegenwoordig chocolade maken.